Reisverslag The Gambia: 16 tot en met 27 december 2013

Bekijk fotoalbum

Op zondag 15 december vertrekken we op een rustige zondagmiddag naar Amsterdam. We verblijven een nacht in het Mercure Airport Amsterdam hotel, zo' n vijf kilometer van Schiphol. Tegen het einde van de middag komen we er aan en parkeren hier onze auto. Die zullen we bij terugkomst hier weer ophalen. We checken in. Het lijkt niet erg druk. We hebben kamer 111, de dichtstbijzijnde kamer tot de uitgang en balie. Het is een modern ingericht zakenhotel, een beetje saai dus. We nemen plaats in de bar en drinken daar een wijntje. Wat later gaan we eten in het restaurant. Het restaurant heeft een Franse keuken, maar gebruikt naar eigen zeggen eerlijke Nederlandse vlees- en groenteproducten. De prijs van het eten is gemiddeld; de bereidingen van het eten zijn prima. We hebben goed gegeten. Na het eten gaan we naar onze kamer. We moeten tenslotte om kwart voor vijf al op Schiphol zijn, dus voor vieren al uit de veren. De hotelshuttle naar Schiphol start pas om zes uur, dus hebben we een taxi besteld. Voor het kleine ritje vraagt de chauffeur 22 euro: de toerist is een ware melkkoe.
We moeten zijn in vertrekhal 3. We checken in en laten onze koffers achter. Daarna door de douane. We pakken bij de enige koffiecorner die open is een bak koffie. De winkels gaan pas om kwart over vijf open, dus nog even wachten. We kopen voor Marjanne nog wat sigaretten en nemen nog wat tijdschriften mee. Daarna gaan we langzamerhand naar gate D12 waar de 737 van Arke(fly) op ons wacht. We stappen in het moderne vliegtuig. Het vliegtuig zit vol als we tegen achten koers zetten naar Banjul. De reis zal 6,5 uur duren.
De reis verloopt voorspoedig en om half twee plaatselijke tijd arriveren we in Banjul. De koffers en handbagage moeten weer door een scanner, waardoor er wat oponthoud is. Het weer is vrij goed. Een graad of 25 en licht bewolkt met een stevige bries. Nadat we de douane en scanapparaat hebben gepasseerd gaan we op zoek naar het bordje KRAS van onze touroperator. Er is echter niemand te vinden met zo' n bordje. Taxichauffeurs zijn er genoeg en ze willen allemaal iets van je. De één wil je wel helpen om te bellen naar de plaatselijke hostess en staat vooraf al met zijn hand omhoog. Hij wil ook wel regelen dat we in het hotel komen: kan een vriend ook wat verdienen. Je kent de spelregels niet goed en weet niet wat je echt moet doen. De mannen zijn erg "bereidwillig" ofwel opdringerig en doordat je zelf geen uitweg kunt vinden, weten ze dat je ze toch nodig zult hebben en maken daar dankbaar misbruik van. Niemand dus met een bordje KRAS en ook geen plaatselijk telefoonnummer van een hostess of een bureau. Aan wanhoop is te verdienen, dus uiteindelijk stemmen we in om ons weg te laten wegbrengen. De taxichauffeur zal een rekeningetje schrijven, zodat we dit mogelijk bij de touroperator kunnen declareren. De rit kost 15 euro, maar dat is dan zonder tip. Op naar de taxi. Taxi? De meest aftandse generatie 1 VW Golf die ik ooit gezien heb wordt onze taxi. Werkelijk alles is kapot aan deze auto. De deuren sluiten niet, de ramen kunnen niet dicht, een gapend gat waar ooit de radio heeft gezeten: geen enkele metertje in het dashboard - wat er nog van over is- doet iets. "The car is crap, but I am a good driver" probeert de chauffeur ons gerust te stellen. En als ik hem ook nog een goede fooi geef dan kan hij wellicht een betere auto kopen. Veel te duur worden we dus vervoerd naar het Senegambia Beach hotel, ongeveer 20 kilometer verderop. Onderweg moest de chauffeur het bonnetje nog regelen en een paar liter benzine tanken. We hebben zijn dag zeker goed gemaakt en we zijn toch nog snel gearriveerd in het hotel. Daar aangekomen checken we in. We krijgen een welkomstdrankje - een soort zoete druivensap- en worden begeleid naar onze kamer P25, in de buurt van het strand.

We zitten op de eerste verdieping. We pakken onze koffers uit en gaan terug naar het hoofdgebouw om geld te wisselen. In The Gambia heet de munteenheid Dalasi. We krijgen ruim 8000 dalasi voor 150 euro. Transparant is de bank niet, want op het bonnetje staat geen commissie, dus de verdienste van de bank is verrekend in de koers. Het is smerig geld; te vies om aan te pakken, maar je kunt niet anders. Ik houd voor het hoofdrekenen aan dat 100 Dalasi 2 euro is, dan zit je altijd goed. We kopen voor 3 euro 12 halve liters water in plastic flessen in een naburige winkel, dus echt duur lijkt het gewone leven buiten het hotel niet. Als we terug gaan naar onze kamer worden de handdoeken gebracht. De man die de handdoeken komt brengen houdt een gloedvol betoog dat je iets moet gaan bekijken in het land. Dat moet je niet bij de officiële instanties regelen maar met de lokale bevolking. Dan komt het geld ook direct terecht waar het thuis hoort, zegt hij. Hij kan zelf dienst doen als lokale gids op vrijdag, wanneer hij vrij is. En op zich heeft hij wel gelijk, want het verdiende geld van de grote resorts en touroperators gaat naar het westen of naar rijke Libanezen of Arabieren.
Aan dit soort conversaties zullen we moeten wennen. Ze zien ons als een wandelende geldboom waar je telkens aan moet schudden.

We gaan hierna naar het strand en gaan daar op het terras zitten. We bestellen bier en wijn terwijl de zon al een beetje gaat zakken. Je kunt met korte mouwen buiten blijven zitten, maar door de wind is het af en toe fris. De oceaan is wild en het wordt sterk afgeraden om te gaan zwemmen in de oceaan: er hangt een rode vlag.
Opvallend is het aantal vogels in het land. Er zijn van allerlei mooie exemplaren te zien. Ook zijn we katten, honden en een aap tegengekomen. Voordat we gaan eten zijn we nog even op onze kamer geweest. We eten in het restaurant van het hotel: een Italiaans buffet voor 12 euro per persoon. Het eten is lekker en gevarieerd. Grappig is -nog- dat men door de luidsprekers christelijke kerstliedjes laat horen. Ook is het hotel al in kerstsfeer gebracht met kerstbomen en kerstslingers. Tijdens het eten is drie keer de stroom uitgevallen. Weliswaar kort maar compleet. Vergeet dus geen zaklamp mee te nemen; je weet maar nooit.
Na het eten gaan we nog even naar het entertainmant; een band die op het terras voornamelijk Cubaanse muziek maakt. We zijn nog niet zo vaak in de tropen geweest, maar de sfeer lijkt een mengeling van onze ervaringen met Cuba ( binnenland) en Suriname.
Niet al te laat gaan we naar onze kamer, waar we onder de zelf meegenomen klamboe gaan slapen.

Dag 2

We staan op en gaan tegen kwart voor tien ontbijten in het restaurant. Het is in buffetvorm. Na het ontbijt probeer ik de WiFi uit in de lobby. Aanvankelijk lukte het niet om contact te maken, maar na een paar pogingen krijg ik contact. WiFi is alleen in de buurt van de lobby aanwezig. Bij het verlaten van de lobby zien we dat een aantal mannen bezig is een palm onder handen te nemen. Er zit iemand in de kruin van de palm met een machet takken los te kappen. Met donderend geraas vallen deze naar beneden. Een gevaarlijk karweitje zonder enige vorm van bescherming. Onderweg naar onze kamer komen we ook nog een hele apenfamilie tegen. We besluiten vandaag naar het strand te gaan. Het is bijna windstil en licht bewolkt. We komen aan op het strand. Er is voldoende plek om onder een parasol plaats te nemen op het opgespoten strand. Hier op het strand wordt weer van alles te koop aangeboden. Een aantal Afrikaanse dames heeft een schoonheidssalon ingericht en je kunt er je handen en voeten laten verzorgen. De leidster van de groep Mam, moeder van 10 kinderen, struint het strand af voor klandizie. Ook ik word klant en ze ontdoen mijn voeten van eelt, masseren de voeten en handen en verzorgen de nagels en nagelriemen.

Af en toe piept de zon er tussen door, maar het blijft bewolkt. ' s Middags neemt de bewolking toe en ontstaat er een soort mist op de oceaan. Het blijft windstil, maar de luchtvochtigheid neemt toe. De rest van de middag blijven we op het strand, lunchen en drinken er wat en gaan tegen het einde van de middag weer terug naar onze kamer. Op de televisie in het hotel kun je onder andere BVN ontvangen, het Vlaams-Nederlandse televisiestation dat programma's doorgeeft van de publieke omroepen van België en Nederland. Om zeven uur gaan we naar het restaurant. Vandaag een Afrikaans buffet. Het is niet zo druk als gisteren. Het eten is prima en terwijl we nog bezig zijn met de nazit begint het te regenen; een flinke bui, die daarna nog wat doorsijpelt. Na het eten gaan we naar het overdekte terras waar de Afrikaanse Badeya cultural dance group een optreden verzorgt. Een groep met 8 dansers en tien muzikanten met louter percussie- instrumenten. Ze geven een leuke show van ruim een uur met ritmische dans, acrobatiek en veel getrommel. Na dit optreden trekken we ons weer terug op onze kamer.

Dag 3

De dag begint onstuimig. Het waait flink en het is bewolkt. De wind neemt wel wat af, maar het blijft toch wel waaien. We gaan op tijd naar de lobby, omdat ook de reisleidster er om 9 uur is. Om negen uur geen reisleidster te zien, enkel een juffrouw van TUI, die achteraf toch de reisleidster blijkt te zijn. We hebben bij KRAS geboekt. Vandaar dat het op het vliegveld mogelijk ook is misgegaan. De hostess beweert dat ze er altijd zijn, maar we hebben echt niemand met een bordje KRAS gezien. Wellicht wel van TUI, maar daar waren we niet op gefocust. Ze laat ons het excursie aanbod zien: voor 57 euro een trucksafari incl. lunch of voor 70 euro een verdieping in de geschiedenis. We besluiten nog niets, we hebben nog even de tijd. Hierna gaan we even het straatje in van het dorp, The Strip genaamd. Een stoffig rommelig straatje, waar men wisselkantoortjes, restaurants, wat uitgaansgelegenheden en een paar minimarktjes kent. De prijzen liggen buiten het hotel een stukje lager dan binnen. We komen bijvoorbeeld uit bij Jan' s experience, die Nederlands spreekt en de excursie, waar TUI 57 euro voor vraagt, deze prijs ook vraagt, maar dan voor ons twee. We drinken een cola en gaan weer naar onze kamer om ons om te kleden. Onderweg komen we een heleboel apen en gieren tegen. Toevallig is de schoonmaker net de kamer aan het schoonmaken, dus we lopen door naar de beach bar voor een lunch. Na de lunch gaan we terug naar de kamer om ons om te kleden voor een middag zwembad-bij-het-strand. We nemen plaats aan de kant van het kleuterbad. Het weer wordt langzaam beter. De wind is gaan liggen en de zon komt er geregeld door al blijft het licht bewolkt. Aan het einde van de middag nemen we in de strandbar een cocktail en gaan daarna terug naar onze kamer, die erg dichtbij is vanuit de beach bar. In het hotel verblijven veel Nederlanders, Engelsen en Scandinaviers. We eten net als de voorbije dagen in het hotel zelf. Vanavond een internationaal buffet en net als gisteren en eergisteren smaakte het weer prima. Na afloop van de maaltijd zijn we nog even naar het dorpje geweest om een paar flessen wijn en wat snacks te halen. Daarna keren we terug naar onze kamer.

Dag 4

Het is donderdag en het weer is vergelijkbaar met gisteren. Licht bewolkt, geen volle zon en een beetje wind. We houden het rustig. Na het ontbijt gaan we even kijken in de winkeltjes in het hotel. Ze hebben mooie Afrikaanse spulletjes, waaronder ook fraaie, kleurige schilderijen. We lopen langs het terras en vangen daar net de welkomstbijeenkomst van TUI op, met nieuwe Nederlandse gasten. We luisteren mee. Vooral voor mij wordt de situatie hoe langer hoe duidelijker: de welvaart is hier zodanig laag dat je ook uit moet 
kijken met fooien. Je fooi is al gauw een dagloon voor een gemiddelde Gambiaan. Ben voorzichtig met alle aanbiedingen en verspreid je geld op verschillende plaatsen.
Niets nieuws, maar toch. Ook nog eens goed geluisterd wat de excursies betreft. De excursies zijn weliswaar duurder, maar er liggen wel afspraken tussen de lokale gidsen en de touroperaters, al nemen deze laatste geen verantwoordelijkheid. Waarschijnlijk zal ook het materiaal beter zijn. We besluiten toch maar via de touroperator een excursie te boeken. Dat gaat met een truck, waardoor je ook veel meer van het landschap kan zien omdat je hoger zit dan in een 4x4.
We gaan rond een uur naar het stranddeel, waar we lunchen. De lucht blijft bewolkt. We gaan aan het zwembad liggen en blijven hier de rest van de middag. 's Avonds eten we weer in het hotel. Dat bevalt tot nu toe goed. Gisteren was er een internationaal buffet; vandaag een Aziatisch; ook prima. Het entertainment is een Afrikaanse dansgroep; minder sensationeel dan twee avonden ervoor en in dit geval buiten in plaats van binnen.
We gaan op tijd naar onze kamer en drinken nog wat witte wijn, die we in een minimarkt gisteren gekocht hebben. Bij het aanzetten van de airconditioning ontstaat kortsluiting met een rookpluimpje tot gevolg en de airco stopt. Dan maar gebruik maken van de ventilator, die aan het plafond hangt.

Dag 5

Vandaag schijnt voor het eerst de zon echt stevig en het is dan ook gelijk een stuk warmer. ik haal de - digitale- krant op bij de lobby, waar men over WiFi beschikt en ga weer terug naar de kamer. Daarna ontbijten we en boeken de trucksafari voor a.s. maandag. Verder betalen we de openstaande rekening tot nu toe. Het gaat best hard met de Dalasi's. Weliswaar is het allemaal niet duur, maar alles moet je kopen. En het lijkt wat zo' n stapel geld, maar het is geen fluit waard. We melden ook dat onze airco kapot is gegaan. De juffrouw aan de balie maakt een werkbriefje. Wij gaan intussen terug naar onze hotelkamer en ik lees de krant en Marjanne leest nog wat in haar boek. Even later melden zich twee medewerkers van het hotel om de airco te repareren. Gewapend met een schroevendraaier en later een trap en een stuk kabel wordt het apparaat gerepareerd. Wonderbaarlijk.
De mannen zijn nog niet weg of er komen drie apen de trap op gerend. Een maxi-, midi- en miniaap. Ze struinen het hele balkon af en jatten bij onze buren cola en gooien van alles om. Wat een apen.Daarna gaan we naar het zwembad. Marjanne heeft last van buikkrampen. Ze wil niet eten tussen de middag. Marjanne drinkt de dag verder alleen nog cola. We blijven bij het zwembad. Het water is fris, maar wanneer je er eenmaal door bent erg lekker. ik lees mijn boek uit en we gaan nog wat drinken op het terras voordat we naar onze kamer gaan. Rond half acht toch maar wat gaan eten: vanavond Brits buffet. Het smaakt weer prima, al houdt Marjanne het op een beetje spaghetti en twee toetjes. Tijdens het eten zingen vijf meisjes kerstliedjes. Dat gaat er erg vals aan toe. Ook wel een beetje vreemd: Moslima's Christelijke kerstliedjes laten zingen. Vanavond Karaoke avond. Daar heb ik een vreselijke hekel aan, dus dat hoeft van mij niet. Marjanne is nog niet lekker dus we kopen wat fris en bier in een minimarkt net buiten de hotelpoort en gaan naar onze kamer.

Dag 6

Het is wolkeloos als we wakker worden. Gelukkig koelt het 's nachts een beetje af en is het altijd lekker fris 's ochtends. Onze kamer ligt op het noorden, dus we hebben sowieso niet zoveel last (of plezier) van de zon. Voordeel is dat we de juist gerepareerde airconditioning ook nauwelijks hoeven te gebruiken. Ik ga weer naar de lobby om de krant te downloaden en wat te internetten. Marjanne voelt zich gelukkig een stuk beter. We gaan ontbijten en blijven even hangen in de lobby, omdat mijn krant maar deels was gedownload. Die haal ik nu helemaal op, al duurt dat wel een kwartier met een zaterdagkrant. Tijdens alle maaltijden draait men achtgrondmuziek; nou ja: kerstliedjes van het soort uit de jaren vijftig en zestig. Ze komen mijn neus uit. De teksten en liedjes passen totaal niet bij de omgeving waar het warm is, bijna iedere bewoner Moslim en waar dus Kerstmis als feest niet past. Bovendien is het oeuvre ook wel erg smal. De Gambianen doen wat mij betreft iets te veel om het kerstgevoel te kweken, een beetje over de top. Het grote kerstdiner wordt hier niet op eerste kerstdag gegeven, maar op kerstavond. Men houdt een galadiner en het is de bedoeling dat we dan een beetje netjes aan tafel komen. Het blijkt dat de toegang tot dit diner al in ons arrangement zat. Dus we kunnen bij het diner aanschuiven, dat 2000 Dalasi kost, €40, wat hier een vermogen is voor een diner; namelijk ruim een maandsalaris van een gemiddelde Gambiaan.
Vandaag gaan we weer naar het zwembad. Het strand is vol. Vandaag kleurt ook voor het eerst de strandvlag niet rood, maar oranje.
De dag verloopt zoals de meeste: eten, luieren, lezen, een beetje zwemmen en ' s avonds eten: ditmaal een barbecueavond met zelfs varkensvlees op het menu. We komen het hotelterrein niet af. We hebben geen zin om telkens te worden aangesproken. Liefst lopen we wat rond en kiezen zelf wat. En wanneer we echt iets willen, vragen we het wel. Dat zit er hier niet in. Wellicht is Gambia dan ook niet het ideale vakantieland voor ons. De verkoop is wat ons betreft te agressief.
's Avonds blijven we na het eten nog even hangen in de Safaribar. We internetten nog wat. Er speelt een band Engelse en Amerikaanse liedjes met een baard; niet echt geïnspireerd. We gaan weer op tijd naar onze kamer en blijven nog even buiten zitten.

Dag 7

Het weer is weer prachtig. We besluiten naar het strand te gaan, maar omdat het daar snel vol is besluiten we op tijd te vertrekken, direct na het ontbijt. We komen te liggen aan de noordkant van het strand, achter de zandzakken. Door de oceaan is er veel zand weggespoeld waardoor er grote zandzakken zichtbaar zijn geworden. Het is een mooie, rustige plek en tot één uur 's middags zelfs volledig in de schaduw. Zoals gebruikelijk komen weer diverse handelslui langs met hun koopwaar: cashewnoten, fruitdrankjes en souvenirs. We kopen een met zand en bamboe gemaakt hutje, lijkend op een vogelhuisje. We lunchen tussen de middag op het terras waarbij we vergast worden met een zang-, dans- en percussiegroep. We blijven tot het einde van de middag op het strand. Aan het einde van de middag halen vissers hun netten binnen. Dit trekt veel bekijks. De vissers halen ruim een kist verse vis binnen. Sinds 2012 zijn onder druk van o.a. Greenpeace de supertrawlers uit Europa verdwenen, zodat de lokale vissers weer zelf de vis kunnen inhalen met hun slanke roestige boten en netten. Na het cocktails drinken aan het einde van de middag gaan we 's avonds eten in het restaurant: vanavond Franse keuken. Het smaakt weer prima. We bestellen een fles wijn en verdwijnen later in de safari bar. Een ober (Omar) heeft zich inmiddels over ons ontfermd en regelt telkens wat voor ons: betere zitplaatsen, alvast een drankje klaar etc.
Tegen elven vertrekken we weer naar onze kamer.

Dag 8

Vandaag de excursie met de truck. Vooraf haal ik mijn krant op bij de WiFi in de Lobby en om 9 uur melden we ons buiten. De truck staat de wachten. Een enorme Man diesel met ongeveer 30 zitplaatsen. Het zijn comfortabele stoelen en je hebt ruimte zat. Op het dak van de truck zit een zeil. Aan de zijkanten is de truck open. Nadat we ook wat gasten hebben opgehaald in het Sheraton hotel vertrekken we naar Serrekunda, waar we een markt gaan bezoeken. Opvallend is dat de Gambianen bijna allemaal keurig gekleed zijn en er verzorgd uitzien. We lopen op de markt. Gelukkig kennen ze hier geen warenwet. Het is een grote bende en niets is gekoeld. Vlees hangt onder de vliegen over de rand van het verkooploket. Brrr. Verder veel te koop van hetzelfde; dezelfde bonen, groente en fruit. Niet allemaal thuis te brengen, want het eten is hier toch wel anders dan bij ons. Na de markt, waar de aanbieders in de meerderheid waren ten opzichte van de vragers en waar we gelukkig niet werden lastig gevallen gaan we op weg naar de school. Het is nu kerstvakantie, dus de scholen zijn dicht. De truck lijkt een magneet voor kleine kinderen. Zien ze de vrachtwagen aankomen dan roepen ze zo hard ze kunnen: "Hello, Give me what". Dat moet je zeker niet doen dus, want dan liggen alle kinderen binnen de kortste keren rollebollend over straat. We hebben een hele zak reclamepennen meegebracht en geven deze aan de hoofdonderwijzer die er blij mee is. De reisleiding heeft snoep meegenomen voor de kinderen. Als ze een snoepreep hebben gekregen verstoppen ze deze onder hun kleren en sluiten weer achteraan aan in de krioelende rij. Gehaaide jochies!

De hoofdonderwijzer vertelt over de ambitie van de Mariama Kunda School in Serrekunda. in 2004 opgericht voor dagopvang van hele kleine kinderen en als kleuterschool. In 2007 is de school uitgebreid tot een basisschool en de komende jaren wil men uitbreiden tot middelbaar niveau, tot en met de 12e leergang. Een mooi streven, maar ik moet het nog zien gebeuren. Het onderwijssysteem is dan wel door de regering bepaald, maar de school moet zelf zijn middelen bij elkaar zien te krijgen. Ze zijn zowat geheel afhankelijk van giften buiten The Gambia.
De vooral kleine kinderen zijn hoogst irritant en proberen van alles van je gedaan te krijgen en jatten gewoon uit je tas als je niet uitkijkt. Dat gedrag geven ze aan elkaar door. Er zijn ook heel veel kinderen in The Gambia. Het zou me niets verbazen dat een gezin gemiddeld zes kinderen heeft. Overal waar de truck zich toont rennen de kinderen er joelend naar toe of achteraan.
Nadat we de school hebben verlaten gaan we op weg naar de palmwijn en zumzumproductie (Gambiaanse eau de vie) We proeven van beide. Het valt niet tegen. Afgemixt met Sprite is de zumzum lekkerder dan gemixt met Cola. Om los te drinken smaakt het jeneverachtig maar dan iets sterker van smaak en alcohol.
Het huisje van Uncle John, zoals de palmwijn-"fabriek" heet kent een donkere woonkamer, een aantal slaapkamers en een losse keuken. Ook hier worden we lastig gevallen door kinderen en bedelaars. Men laat nog zien hoe met behulp van een ring -een soort ronde riem- men de palm in klimt om het vocht af te tappen.

Op naar het enige private museum van Gambia, het Kachikally museum. Het ligt aan een van de weinige asfaltwegen in Gambia. Het is maar goed dat we met een truck op pad zijn. Om te beginnen omdat deze hoog is, waardoor je veel meer ziet en ten tweede zijn hier de wegen haast onbegaanbaar: mul zand en vol met kuilen. Je wordt dus helemaal door elkaar geschud.
Het museum stelt niet veel voor. Er staan wat nagebouwde ronde hutten opgesteld met wat gereedschap en muziekinstrumenten. Verder een uitleg over het plaatselijke weven en de stofpatronen. Ook nog een kleine verbleekte fotocollectie. Het is wel mooi gelegen in een bosachtige tuin. Op het einde wordt muziek gemaakt met djembees en een marimba en dat was zeker niet slecht. Na dit bezoek vertrekken we naar onze lunchplek: Paradise beach. Een mooi stukje strand met een paar strandtenten en palmen. Daar lunchen we, begeleid door een band waarvan de frontman trucs doet met een levende slang.
Bij een aangrenzend winkeltje koopt Marjanne van kokosnotenhout een aantal hangers. We dingen af - daar zijn we normaal niet goed in- en versieren zo 20% korting.
Na de lunch vertrekken we naar Tanji, een vissersdorp dat door Senegalezen wordt gerund. De markt was al een vliegentoestand, hier is het nog vele malen erger. Het stinkt er vreselijk. Vis wordt er gevangen, verwerkt – bijv. gedroogd en gerookt- en verhandeld. Het tart alle vormen van hygiënische omstandigheden die bij ons verplicht zijn. Onze oude koel- en vrieskisten, die we in Nederland verwijderd hebben en daarvoor verwijderingsbijdrage hebben betaald, doen hier in een tweede leven dienst als opslagplaats van vis. Dat doet men door er grote blokken ijs in te gooien. Met een groot hangslot is duidelijk van wie welke kist is. Op zich wel enorm indrukwekkend om te zien, maar het is voor ons niet te begrijpen dat dit allemaal kan in de voedselketen. Een ijsfabriek die ook op het strand staat levert de blokken ijs. Na dit bezoek brengt de chauffeur Nicky en onze begeleider Mo ons naar het hotel. Onderweg heeft een jongen zowat alles gefilmd. Voor 11 euro kun je een DVD kopen die ze de volgende ochtend naar je hotel brengen en die je bij de receptie kunt ophalen en afrekenen.
's Avonds dineren we in het hotel. het is een Italiaans buffet. Het smaakt prima.
Elke avond is er wel een vorm van entertainment, maar deze keer slaan we over.

Video van de dagtocht.

Dag 9

De zon schijnt weer volop. We besluiten naar het strand te gaan. Op ongeveer dezelfde plek als twee dagen geleden gaan we aan het strand liggen. De zee is weer heftig, dus de rode vlag is weer gehesen. De dag verloopt rustig. De kerstliedjes blijven ons terroriseren; we lunchen aan het strand, nemen later op de middag wat cocktails en gaan naar onze kamer. Pierre, onze schoonmaakman heeft fruit en koekjes gebracht. Vanavond hebben we een "gala-"diner. We gaan rond half acht naar het zwembad waar we een welkomstcocktail ontvangen en waar een kinderkoor kerstliedjes laat horen. Ze hebben allemaal een Kerstmuts op. Ze zingen niet onverdienstelijk. Ook Santa Claus: zwarte man, rode badjas met muts en witte rand met wattenbaard is aanwezig en deelt cadeautjes uit aan kleine kinderen. Hij ziet eruit als een persiflage van een persiflage, wat de kerstman eigenlijk al is. Daarna even in de rij voor het diner. Omar, de ober die ons normaal helpt, heeft een tafeltje voor ons gereserveerd. Mooi. Het is erg druk. Na even in de rij te hebben gestaan kunnen we aan het diner beginnen. Er is flink uitgepakt en we eten lekker, al zijn we zo langzamerhand wel verzadigd. Tijdens en na het eten speelt "The Nightingales band" vooral gouwe oude nummers en later wat meer dansnummers - ook Afrikaanse. Ook de kerstman zingt nog twee nummers mee, waaronder "Hit the road Jack". De sfeer is goed en rond middernacht gaan we naar onze kamer.

Dag 10 Eerste kerstdag

De dag begint een beetje bewolkt. Het is nu een stuk drukker dan de afgelopen week in het hotel. Dat merk je overal. Hoewel we al op tijd van het ontbijt zijn teruggekeerd en al zo rond half 11 naar het strand gaan, is het er al vol. We gaan op een weitje net achter het strand liggen. Het is daar erg rustig en niemand valt je lastig. De dag verloopt zoals de meeste: beetje lezen, voor Marjanne handwerken, lunchen bij de strandtent, nog een paar cocktails bij zonsondergang drinken en dan naar onze kamer.
Ook vandaag worden we weer gefêteerd met een diner. Vanavond hebben we geregeld dat er een tafeltje voor ons geserveerd is, dus we kunnen zo aanschuiven. We zitten naast een Nederlands echtpaar en raken wat aan de praat. Hoe langer we hier zijn hoe minder we gaan eten. Met drie bijna volledige maaltijden op een dag lijkt het of je alleen met eten bezig bent. En aangezien we deze vakantie echt niets doen, verlangt ons lichaam ook niet echt naar veel eten. Ondanks dat, het eten smaakt goed. Nog eenmaal krijgen we een koortje met kerstliedjes voorgeschoteld tijdens het diner. We gaan op tijd terug naar onze kamer en blijven nog even op het balkon zitten.

Dag 11 Tweede Kerstdag

Dit is onze laatste volle dag. Het is bewolkt en af en toe piept de zon er door.
We ontbijten en daarna maken we de rekening op. We nemen nog wat extra geld op met de Master Card. Het Senegambia Beach Hotel is zowat de enige plaats waar je buiten een VISA Creditkaart ook met een 'Mastercard' geld kunt opnemen, wel tegen 6,3 % commissie, maar wellicht is de koers beter.
We gaan terug naar onze kamer en gaan daarna op het weitje liggen waar we de dag ervoor ook waren. Daar worden we door een Nederlands echtpaar gewaarschuwd dat we niet op de varaan moeten trappen. Er ligt een varaan van ongeveer een meter lang bij een aantal boomstronken. We gaan ongeveer op dezelfde plek liggen als gisteren. We lunchen in de strandtent, gaan wat lezen en tegen het einde van de middag gaan we wat shoppen. We kopen wat manden en een jurk voor Marjanne en drinken iets net buiten het hotel.
We drinken onze laatste cocktails aan het strand en nemen afscheid van Abdoulie, onze vaste ober in de strandtent. We gaan nog eenmaal dineren in het restaurant. Een internationaal buffet wordt ons voorgeschoteld. Als entertainment wordt na een eenmansorkest met een synthesizer een Senegalese dans- en percussiegezelschap voorgeschoteld. We vertrekken rond half tien naar onze kamer waar we nog even op ons balkon nagenieten.
Morgen gaan we naar Nederland. We hebben onze koffers al deels ingepakt.

Dag 12

De dag staat in het teken van het vertrek. We rekenen af in het hotel en net na 11 uur 's ochtends worden we met de TUI-bus naar het vliegveld gebracht. We drinken en shoppen nog wat op de luchthaven Banyul. In tegenstelling tot de meeste luchthavens vallen de prijzen van eten en drinken op de luchthaven mee. Het is nog moeilijk om van onze laatste Dalasi's af te komen. Dag Gambia.
Het vliegtuig vertrekt bijna drie kwartier te vroeg uit Banyul en vliegt er ook nig eens een drie kwartier korter over dan bij de heenreis vanwege gunstige wind. We komen dus 1,5 uur eerder aan op Schiphol dan gepland. We verblijven nog een nachtje in het Mercure Airport Hotel en de volgende dag zijn we om 10.00 uur 's morgens thuis.

The Gambia

Het is 6, 5 uur vliegen vanuit Schiphol naar Banyul en in de winter is het er een uur vroeger dan in Nederland en in de zomer twee uur.
Het is een straatarm land en de dictatoriale regering doet er niet veel aan om de situatie te verbeteren. Vooral afval is een groot probleem. In Serrekunda kwamen we midden in de stad een grote brandende vuilnisbelt tegen waar ook allerlei mensen op ronddwaalden en bergen vogels op vertoefden. Verder ligt er overal afval in alle vormen langs de kanten van de weg, vooral plastic, papier en blik.
Als mensen grond kopen omheinen ze het. Dat kan met een muur, prikkeldraad of stukken golfplaten. Het bouwen is een proces van lange adem. Alles is duur omdat het allemaal ingevoerd moet worden. Er staan dus vaak halve of niet eens halve bouwsels op de percelen. Daardoor is het land ook erg rommelig. Het hoogteverschil is minimaal. Het hoogste punt is nog geen 40 meter Opvallend is dat de Gambianen er bijna allemaal gezond uitzien, jong zijn, vrij knap zijn en mooie kleren dragen.
De munteenheid is de Dalasi. 100 Dalasi en is iets minder dan 2 euro waard. Het 100 Dalasi bankbiljet is het grootste bankbiljet dat gehanteerd wordt. Het geld is zeer beduimeld. Naast biljetten van 100, zijn er biljetten van 50, 25, 10 en 5 Dalasi. Muntjes heb ik niet gezien, maar zijn er wel.
Alles draait om geld. De gemiddelde Gambiaan verdient nog geen twee euro per dag. Er heerst een enorme werkeloosheid en de toekomstverwachting is niet erg groot. Formeel is het land democratisch, maar de verkiezingen om de vijf jaar voor een nieuwe president is een farce. De regering doet eigenlijk niets voor zijn volk. Al de winst uit het toerisme verdwijnt naar het buitenland. Gambia en het veel grotere Senegal zijn cultureel niet verschillend. Door de kolonisatie zijn de landen uit elkaar getrokken. In Senegal waren de Fransen aan de macht en in The Gambia de Engelsen. De Fransen deden nog wel wat aan ontwikkeling van het land, maar de Engelsen totaal niet. Er zijn wel een aantal pogingen geweest om de landen te laten opgaan in een statenbond, maar telkens mislukt. Het land zou dan Senegambia moeten gaan heten. De laatste poging is mislukt in 1989. Tot 1965 reed men hier links van de weg - als er al sprake is van een linkerkant- en sindsdien rechts.
Omdat hier alleen met geld alles te koop is, wordt er ook misbruik gemaakt van mensen. Zo stond er op de luchthaven al aangekondigd dat sex met kinderen illegaal is en dat dit zwaar bestraft wordt. Het feit alleen al dat het zo staat aangekondigd geeft aan dat ze er geen grip op hebben en dat het dus voorkomt. In de praktijk zal een pedofiele sextoerist hier niets of niemand in de weg gelegd worden. Dat geldt ook voor andere prostitutievormen. Een zielige vertoning dus. Men kijkt de andere kant op, want geld speelt hier een zodanige belangrijke rol, dat normen en waarden opzij geschoven worden. In principe is de kolonisatie dus nog in volle gang; niet door landen, maar door rijke westerlingen.
De wegen zijn bijzonder slecht. Er is een stuk vierbaansweg en als je van Kololi naar het vliegveld rijdt lijkt het allemaal mee te vallen. Waarschijnlijk zijn dat zowat de enige stroken asfalt van het land. Er rijden niet voor niets nogal wat 4x4 auto's rond. Hoewel het land zeer arm is vind ik het redelijk druk qua autoverkeer. Men rijdt er over het algemeen vrij rustig.
Het land is vlak en het hoogste punt 39 meter boven zeespiegel. Het landschap is licht heuvelachtig maar oogt niet spectaculair.
De mensen zijn erg toegankelijk en vriendelijk, al willen ze uiteindelijk allemaal wel iets van je. Ook bij de grens zijn de ambtenaren spraakzaam en geïnteresseerd. Dat zie je eigenlijk nergens anders. Bij Marjanne in de tas hadden ze op de terugweg een naald gevonden in een doosje. Die mocht niet mee naar Nederland terug. Ook moesten we een pen offeren bij de douane.
Het bier in The Gambia is prima, het heet JulBrew en het bier is 4,7% vol alcohol van het pilsener type. De prijs in het hotel is per flesje ongeveer 80 Dalasi (€1,50), maar hoe verder je van het hotel komt hoe goedkoper het wordt. De laagste prijs die we zijn tegengekomen is €0,50.
Opvallend is ook dat eten en drinken op de luchthaven zeer schappelijk geprijst zijn. Wel iets duurder dan in het land, maar erg betaalbaar.
De souvenirs van The Gambia zijn voornamelijk houtsnijwerk, percusie-instrumenten en allerlei vormen van textiel. Ook kleurige schilderijen, soms gemaakt van zand en gevlochten manden zijn populair. Verder worden er ook souvenirs gemaakt van afval: blik en plastic.

Senegambia Beach hotel

Het is een bovengemiddeld hotel gelegen in een park, dat uitstekend wordt bijgehouden. ik schat in dat het ongeveer 20-25 jaar geleden is gebouwd.
Het park ziet er erg verzorgd uit. Er worden twee nieuwe gebouwen gezet op het terrein om het hotel uit te breiden. De appartementen in deze nieuwe gebouwen voldoen aan alle wensen van de verwende toeristen.
De kamers in de "oude" gebouwen zijn eenvoudig, niet al te groot en wat gedateerd, maar alles functioneert. De schuifdeur wordt gesloten met een ouderwetse sleutel aan een blok hout. Om de deur te openen en te sluiten moet je wel even oefenen. Het gaat niet vanzelf. Door het vele gebruik is er wat sleet ontstaan.
Het is een kleine vierkanten kamer met een bed, airconditioning, ijskastje, televisie ( beeldbuis) ventilator, een kleine kaptafel, een douche/wc/wastafel een paar stoelen en een salontafel. Voor de kamer op de galerij een tafel en twee stoelen. De stopcontacten blijken hetzelfde te zijn als in Nederland. Eurostekkers passen er gewoon in. Dat is niet overal in The Gambia.
Hoewel de kamer wat gedateerd is werkt alles wel.
In het park lopen apen los. Mooie apen met een zeer lange staart. Het zijn vreselijke doerakken. Ze komen overal aan, maken overal een puinhoop van en niets is veilig voor ze.

Elke ochtend worden alle stoepen geveegd in het park en men is de gehele dag in de weer de planten en bomen te sproeien. Er staan diverse bomensoorten en er komen vele vogeltypes voor, al ben ik niet zo goed om deze te onthouden. Er werken veel mensen en soms denk je teveel. Zeker bij de receptie, waar soms zeven man achter staat, maar er maar één man je kan helpen. Er is slechts één computer, die ook bediend moeten worden door de kassier. Voor alles heeft men die computer nodig.
Het hotel heeft een strandtent, waar je kunt lunchen en drinken en 's avonds kun je terecht in het groot restaurant waar je deels buiten en deels binnen kunt zitten. De prijs van een diner is 600 Dalasi, een kleine twaalf euro. Dat is dan een diner in buffetvorm met drie tot vier gangen. Een losse overnachting (logies en ontbijt) kost voor twee personen 4500 Dalasi's ofwel iets minder dan €90,00.
Voor elke taak heeft men aparte mensen in dienst en vaak ook weer aparte toezichthouders. Zo komt iemand vuile handdoeken ophalen, noteert dit op een lijstje en een andere medewerker brengt dan later weer nieuwe. Het gevolg is dat het voor kan komen dat iemand vergeet op het lijstje te zetten, zodat je geen nieuwe handdoeken krijgt, zoals ook ons een dag is overkomen. Problemen worden direct aangepakt en men doet zeker niet moeilijk,
In principe kun je alles wat je in het hotel uitgeeft op laten schrijven op je kamernummer. Je krijgt daarvoor een handgeschreven pasje, wat je in de praktijk eigenlijk nooit hoeft te laten zien: het noemen van je kamernummer is voldoende. Als je de zaak niet zou vertrouwen, of je wil overzicht bewaren, moet je wel zelf een sub-administratie bijhouden, want je tekent het bonnetje met je kamernummer, naam en handtekening, maar je krijgt zelf geen enkel bewijsstuk. Als je boven een bepaalde grens komt dan krijg je vanuit de administratie een seintje dat je moet gaan betalen.
In de praktijk hebben de obers het liefste dat je contant afrekent. Met de afrondingen krijgen ze zo hun fooitjes.
In en rond het hotel zijn een aantal souvenirshops en af en toe krijgt ook iemand toestemming een kraampje op te zetten in het hotel.

Het bedienend personeel is zeer hulpvaardig. Onze schoonmaker Pierre hield onze kamer prima bij. Toen de airco kapot was was het binnen een uur gemaakt. Ook de obers kennen je na een paar dagen: Abdoulie was onze vaste ober in de strandtent en Omar in het restaurant. Dat was vooral prettig toen het wat drukker werd. Omar heeft ons zelfs zijn e- mailadres en telefoonnummer achter gelaten.
Vreemd is dat er geen connectie is tussen de betaalsystemen van de bank en het hotel. Ze zitten beide achter dezelfde balie, maar bij het opmaken van de rekening, moet je dus eerst contant geld opnemen bij de buren. Samenwerking is niet geregeld.
Op internet stond in sommige reacties dat uit de kamers wordt gestolen; zelfs uit de kluizen. Wij hebben alle kostbaarheden en geld en alles van waarde in onze afsluitbare koffers opgeborgen en er is niets gebeurd. Telkens alles keurig opbergen en afsluiten is het devies.
Ook in onze omgeving heb ik niets van diefstallen gehoord.
Waarschijnlijk is relatief het eten en drinken te duur, maar altijd nog een stuk goedkoper dan in Nederland. Buiten de poort is het zeker goedkoper, maar ik ben de afgelopen tijd in het hotel niet ziek geweest, wat me ook wat waard is. Marjanne wel één dag, maar dat kan ook aan Iets incidenteels hebben gelegen.
Het is er goed toeven. Het is een gemoedelijk hotel waar veel kan. Je hebt een eigen ijskastje waar je je eigen water of drank in kunt opbergen. Niemand doet daar moeilijk over. Zelfs op het strand kun je eigen meegebrachte drankjes nuttigen. In het restaurant gebeurde dat zelfs ook, maar dat gebeurde alleen door mensen met een NL- paspoort.
Het hotel heeft in de lobby en de Safari bar WiFi. Als er veel gebruikers zijn kan het zijn dat je niet kunt inloggen. Dat komt nogal eens voor. Alle leden van een gezin met tienerkinderen hebben smartphones, dus als zo' n gezin in de lobby ploft zijn er gelijk vier of vijf WiFi klanten.
We hebben geen kinderen, maar volgens mij is het hotel behoorlijk kindvriendelijk. Er is een speeltuintje en de zwembaden kennen peuterbaden. Ook bejaarden en minder validen kunnen hier goed verblijven. Er zijn relatief weinig trappen, waardoor je met rollator, rolstoel of krukken op bijna alle plekken kunt komen.
Het animatieteam is niet echt dominant aanwezig, maar is er wel. Tienerkinderen blijven over het algemeen zowat de gehele dag in de lobby. Hun leven speelt zich niet af op hun vakantiebestemming, maar op internet met games en de social media. Eigenlijk is er in het hotel niet echt veel anders te doen voor tienerkinderen, vooral als ze niet sportief zijn of het strand beu. Het animatieteam organiseert voornamelijk beachvolleybalwedstrijdjes en tennistoernooien. Het amusement ' s avonds is ook niet echt gericht op tieners of jonge twintigers. Geen disco of echte dansmogelijkheden. Waarschijnlijk is dat wel te vinden op The Strip (De straat voor het hotel), maar ik kan me niet voorstellen dat ouders hun puberdochters en -zoons hier alleen naar toe laten gaan.
Elke avond speelt er wel een band of is er een dans- of percussiegroep actief.
Meestal tot tien uur 's avonds. Alleen met Kerstavond ging het door tot één uur.
Al met al een prima, gemoedelijk hotel waar mensen aan verslaafd raken. We hebben veel mensen gesproken die telkens terugkeren naar dit hotel. Dat zegt iets.